جلوه های عرفان در اشعار «تیجانی یوسف بشیر»۱ دکتر جمشید باقرزاده

عرفان علمی است که از ذات اسماء و صفات خداوند بحث می کند و این که چگونه سالک از شناخت اسماء و صفات خداوند به ذات الهی رهنمون می شود و نیز طریقه ای است که در آن دل از ناپاکی ها تصفیه و از اخلاق طبیعی دور می شود و صفات بشری در آن از میان می رود. صوفی از خواهش های نفسانی اجتناب می ورزد و به صفات روحانی نزدیک می شود و در نهایت به علوم حقیقی و باطنی دست می یابد. صوفیان باطن گروی را بر ظاهر گروی، رشد معنوی را بر شریعت پرستی و تزکیه نفس را بر تعاملات اجتماعی ترجیح می دهند. در بحث خداشناسی صوفیه بیش آن که در مورد غضب و قهر و جلال خداوند صحبت کنند،از رحمت، لطف و جمال او سخن  می­گویند. شاعران صوفی در اشعارشان اصطلاحات و رموز خاص خود را دارند. لذا می توان گفت شعر صوفی در واقع نوعی شعر سمبلیک و مملو از شور، شوق و غرق شدن در دریای بی کران الهی است. تیجانی یوسف بشیر، شاعر معاصر سودانی، گرایش های صوفیانه داشت و به فرقه تیجانیه منسوب بود. از همین رو، اشعارش مملو از مفاهیم تصوف است. او در سروده­هایش بارها مفاهیم کشف و شهود، وحدت وجود، تجلی و شطحیات را به کار برده است. در این مقاله سعی شده تا به شیوه توصیفی- تحلیلی، اندیشه های صوفیانه در اشعار این شاعر معاصر سودانی مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد.